Chantage met een strik erom

Ik bestel veel online. Echt veel. Van boeken tot bodylotion, van broeken tot back-up-kabels. Mijn bezorger vroeg laatst of ie hier niet kon overnachten, zo vaak komt hij hier. 

Als je vaak online koopt, gaat er soms weleens wat mis. Zo ook laatst, nadat ik kleding bestelde. Daarom gaf ik mijn klacht door per mail, waarbij ik vroeg om een terugbetaling van 1 maal de retourkosten. Was men niet echt van gediend en ze schoven de verantwoordelijkheid weg. En op mijn laatste mail? Radiostilte. Ik kreeg geen reactie meer. 

Negatieve review

Totdat ik een negatieve Google-review plaats. En negatief… ach, het viel best mee: 3 sterren maar wel duidelijk en eerlijk. Toch schiet de review de webwinkel duidelijk in het verkeerde keelgat. Want opeens komen ze wel met een reactie. En is er nu wél een compensatie mogelijk voor de dubbele retourkosten:

“Graag willen wij jou dan ook tegemoetkomen voor het ongemak door jou of een tegoedcode te schenken van €15,- welke je weer kunt gebruiken bij een volgende bestelling of door alsnog beide betaalde retourkosten t.w.v. €11,50 aan jou te crediteren. Natuurlijk zouden we het dan fijn vinden als je jouw review hierover dan weer aanpast en/of verwijderd.”

Wat gebeurt hier? 

Los van de dt-fout in de laatste zin 😉?! Eerst biedt de webwinkel geld of compensatie aan. Klinkt coulant. Maar let op wat er vlak daarna komt:

“Natuurlijk zouden we het dan fijn vinden als je jouw review hierover dan weer aanpast en/of verwijderd.”

Die zin is cruciaal. En specifiek deze 2 woorden: 

👉 “Dan” maakt het een ruildeal: je krijgt iets – als jij iets voor ons doet.

👉 “Natuurlijk” probeert dat te normaliseren. Het suggereert dat het logisch, bijna beleefd is om je review aan te passen. Alsof jij hen iets verschuldigd bent, omdat ze jou tegemoetkomen.

Dit is waar het schuurt

Ze zetten sociale druk in. Verpakken die in vriendelijke taal. En wekken de indruk dat jij iets terug moet doen – voor iets wat eigenlijk standaardservice hoort te zijn. Dat maakt dit tot chantage met een strik erom. Of noem het manipulatie, wat jij wil.

Sterker nog: ze vragen feitelijk om het herschrijven of verwijderen van een eerlijke ervaring in ruil voor geld. En dát maakt het niet alleen ongemakkelijk. Dat maakt het onethisch.

Je wordt verleid om je review – jouw waarheid – aan te passen. Niet omdat de situatie écht opgelost is, maar omdat er iets tegenover staat. En daar krijgt de beïnvloedingstechniek Sociaal bewijs opeens die grijze sluier om zich heen. Door partijen zoals deze webwinkel die reviews manipuleren waardoor dingen mooier gemaakt worden dan ze zijn. 

In mijn boek 1 01 beïnvloedingstechnieken beschrijf ik enkele spelregels. De belangrijkste: ‘beïnvloed ethisch’. Ik wil eigenlijk mijn boek cadeau doen aan deze webwinkel. Waarbij ik die spelregel arceer. Maar eerst even uitonderhandelen wie de portokosten voor die boekverzending betaalt 😉.