De Postcode Loterij is onethisch bezig.

Het is woensdagochtend 23 april. Ik zit thuis achter mijn laptopje een sessie voor te bereiden. In een joggingbroek en mijn haar in een knot bovenop mijn hoofd. De telefoon gaat. Het is een redacteur van NPO Radio 1.

“Youtuber Rick Broers alias Serpent is een burgerinitiatief begonnen tegen de Nationale Postcode Loterij , want die gaat onethisch te werk, vindt hij. 

Maar is dat wel zo? Hoe zit het met beïnvloeding door de Postcode Loterij? En heeft Ricks initiatief kans van slagen?”

Even schakelen. Wat vind ik hier eigenlijk van? Ja, invloed speelt een grote rol in de marketing van de Postcode Loterij. Dat weet ik en toch speel ik zelf mee. Niet met 1 lot, maar zelfs met 2 loten. Want wat als Winston Gerschtanowitz voor mijn deur staat met een dikke vette cheque? Of nog erger: wat als ik géén lid ben met míjn eigen postcode en Winston bij míjn buren aanbelt?

Op de radio
Even later zit ik in de studio van NPO1 in Hilversum, om mijn visie als beïnvloedingspecialist te delen. In mijn spijkerbroek en haar netjes geföhnd:

Het hele radio-interview op NPO Radio 1 zie/beluister je hier. 

FOMO en Eenheid
De grootste kracht van de Postcode Loterij is dat zij inspelen op de Fear of Missing Out. Kortweg FOMO. Want wat als je buren wel winnen en jij niet? Terwijl je weet dat je wel had kunnen winnen want de prijs viel op jóúw postcode. Dat gecombineerd met Eenheid: samen met je straat winnen, maakt hun propositie ijzersterk. En onweerstaanbaar, in elk geval voor ruim 3 miljoen Nederlanders die 1 of meerdere loten hebben.

Keuzevrijheid
Yvonne Verschragen, woordvoerder van de Postcode Loterij zegt: “je kan niet verliezen als je niet meespeelt”. En ze heeft een punt. Oké, mensen zijn 2,5 keer meer gemotiveerd om iets níet te verliezen dan om te winnen maar de keuze om wel of niet mee te spelen ligt bij de consument. Vooral die keuzevrijheid maakt de beïnvloeding van de Postcode Loterij ethisch.

Beïnvloeding, manipulatie of misleiding?
Is het een grijs gebied? Is de lijn tussen beïnvloeding en manipulatie of misleiding flinterdun? Soms wel. En daarom vind ik het goed dat de Reclame Code Commissie en ook de Wet op Kansspelen over de schouders meekijkt van loterijen, zoals die van de Postcode Loterij. En ik vind het goed dat Rick Broers dit initiatief neemt. Zo kan opnieuw goed gekeken worden naar hoe Postcode Loterij hun marketing doet. Heeft Ricks petitie kans van slagen? Ik denk het niet.

Wat denk jij?