Slogans verkiezingen 2023
De vervroegde Tweede Kamerverkiezing komt eraan. Dan ontkom je niet aan de verkiezingsslogans. De een is nét wat beter dan de ander. En ik snap het ook wel: het bedenken van een slogan is al een uitdaging op zich. Voor politieke partijen lijkt die uitdaging nog groter omdat in de politiek communicatie vaak te lang, te ingewikkeld en te onduidelijk is. Hoe vaak gaat de essentie van de boodschap niet verloren in complex jargon? Ik analyseerde de slogans van 6 politieke partijen.
Een verkiezingsslogan moet het partijprogramma in slechts een paar woorden samenvatten. Nu heb ik flink wat van die (ellenlange) partijprogramma’s doorgeworsteld. Ik snap de uitdaging. Of elke partij deze uitdaging heeft gerockt? Laten we eens kijken.
Ontdek hoe jij het brein verovert met taal, tijdens het seminar Neurocopywriting in 1 dag.
Iedere dag BBBeter | BoerBurgerBeweging
Ik kan er niks aan doen maar elke keer als ik deze slogan lees, denk ik óf aan een haperend toetsenbord óf aan een stotterende woordvoerder.
Ligt dit aan mij? Dikke kans dat het samensmelten van de partijnaam BBB met het woord ‘beter’ als slimmigheidje is bedoeld. Dit om de naamsbekendheid van de partij een BBBoost te geven. Hopelijk heeft het dan dat effect wél op anderen.
Ook vind ik dat de slogan weinig creativiteit en kracht uitstraalt. Niet zo gek dus dat de slogan mij bekend voorkwam. Wat bleek? Eerder trad supermarktketen Jumbo naar buiten met een soortgelijke pay-off: ‘elke dag beter’.
Daarover gesproken: ‘iedere dag’ is nogal een belofte. Je kan er wat voor zeggen, namelijk dat het staat voor consistentie en dagelijkse inzet voor verbetering. Dit kan vertrouwen wekken bij het publiek. Tegelijkertijd kunnen de woorden onrealistisch hoge verwachtingen scheppen die in de praktijk waarschijnlijk moeilijk waar te maken zijn.
De slogan bevat 3 woorden. Daar ben ik dan weer wél fan van. Lekker kort, overzichtelijk en goed te onthouden. Een slogan van 3 woorden valt onder de drieslag: een stijlfiguur die vaak wordt ingezet om te overtuigen. Waarom? Een zin van 3 woorden heeft een lekker ritme en is hierdoor goed te onthouden.
Niet zo gek dus dat je het vaak terugziet in de politiek en ook in reclames. Denk bijvoorbeeld aan uitspraken als ‘Yes, we can’ of ‘Veni, Vidi, Vici’ maar ook aan ‘Heerlijk Helder Heineken’ of ‘Let’s Do It’.
Ruimte geven. Grenzen stellen. | VVD
Je moet er even over nadenken. Dat is dan meteen de kracht én de zwakte van deze slogan. Zelf vind ik de slogan intrigerend, bondig en diepgaand tegelijk. De slogan kan op meerdere gebieden toegepast worden, zoals economie, onderwijs of migratie.
Slim is ook dat verschillende groepen kiezers zich aangetrokken kunnen voelen tot de boodschap. De persoon die vrijheid en flexibiliteit waardeert herkent zich in ‘ruimte geven’. Een ander die waarde hecht aan duidelijke regels en beperkingen voelt zich begrepen bij het lezen van ‘grenzen stellen’.
De staccato-schrijfstijl spreekt mij erg aan. Het is een stijl die kort, direct en vaak met abrupte pauzes is. Hier worden 2 korte zinnen gepresenteerd van elk 2 woorden. Dit draagt bij aan een ritmisch effect wat ervoor zorgt dat de boodschap duidelijk overkomt en goed kan worden onthouden.
Heb ik dan helemaal geen kritiek op de VVD-slogan? Nee.
Maar ik keek verder dan m’n neus lang is: de subtitel kan zeker beter: ‘Keuzes voor een optimistische toekomst’. De woorden ‘keuzes’ en ‘toekomst’ zijn krachtig maar het woord ‘optimistisch’ ?
Dat is geen B1-woord. Daarmee is het woord voor veel Nederlanders te moeilijk. En het kan zo eenvoudig anders. Ik denk dan bijvoorbeeld aan ‘Keuzes voor een betere toekomst’.
Samen voor een hoopvolle toekomst | GroenLinksPvdA
Hmm, ik ben verward. Op de website van de samengestelde partij schittert ‘Samen kan het’, toch blijkt ‘Samen voor een hoopvolle toekomst’ de slogan te zijn. Toch? Het staat in elk geval vetgedrukt op de eerste pagina van het verkiezingsprogramma.
Lekker hoor: het woord ‘samen’ lees ik als ‘alle Nederlanders met elkaar’. Tegelijkertijd heeft het een subtiele kwinkslag naar de krachtenbundeling van de PvdA en GroenLinks. Het symboliseert de bereidheid om over partijgrenzen heen te kijken en te verenigen voor een gemeenschappelijk doel.
Bij het lezen van het woord ‘hoopvol’ word ik zenuwachtig. Natuurlijk kan je bij ‘hoopvol’ denken aan een verlangen of verwachting van iets positiefs. Tegelijkertijd straalt het onzekerheid uit: het woord garandeert niet dat die positieve uitkomst ook echt gaat plaatsvinden. Maar: ‘we hopen het wel’…
Het woord ‘toekomst’ is daarentegen wel een sterk woord. Je ziet het dan ook vaker terug, wat als effect heeft dat het niet heel onderscheidend is. Zo staat het ook in de slogan van de partij Volt met ‘Toekomst, nu’. Het woord staat voor vooruitkijken en suggereert dat GroenLinksPvdA plannen en visies heeft voor de toekomst. En dit dus hoopvol voor zich ziet.
Nog even terug naar de website van GroenLinksPvdA waar prominent de 3 woorden staan: ‘Samen kan het’. Was dit dan geen betere slogan geweest? Het woord ‘kan’ duidt op mogelijkheden en potentieel. In een wereld vol uitdagingen wijst deze slogan op een optimistische toekomstvisie waarin obstakels overwonnen kunnen worden en kansen benut. En het heeft ook nog de krachtige drieslag waar ik eerder bij de slogan van de BoerBurgerBeweging al zo enthousiast over was. Goed, ik had het wel geweten.
Nieuwe energie voor Nederland | D66
Wie mij eerder hoorde spreken over De 7 magische woorden weet dat ik korte metten maak met de vorige slogan van D66. Maar wat vind ik van: ‘Nieuwe energie voor Nederland’?
Ik hou van het woord ‘nieuw’: het staat voor vernieuwing, transformatie en suggereert dat het beter is dan eerder. Dat de krachtige ‘ie-toon’ dan ook nog terugkomt in het tweede woord ‘energie’. Die gelijkheid van klank noemen we ook wel assonantie en zorgt ervoor dat de boodschap beter wordt onthouden.
En nog even over dat woord ‘energie’: heel fijn dat dit op verschillende manieren te interpreteren is. Zo roept het beelden op van kracht, beweging en dynamiek. Het suggereert dat het land klaar is om in actie te komen en verandering te omarmen. Ook is er de link met bijvoorbeeld duurzame energie en milieukwesties wat voor D66 hoog op de agenda staat.
Dat er dan ook nog in de slogan staat ‘voor Nederland’, prikkelt de nationale trots en benadrukt saamhorigheid. Voelt als teamspirit, maar dan landelijk.
Recht doen | CDA
Zelfs als ik de slogan in combinatie met de ondertitel bekijk: ‘Een hoopvolle agenda voor heel Nederland’ wordt mijn gevoel niet beter. In mijn analyse van de slogan van GroenLinksPvdA ben ik al kritisch over het gebruik van het woord ‘hoopvol’. Iets met gebrek aan daadkracht is de strekking. Maar ‘heel Nederland’? Is er dan ook zoiets als een ‘half Nederland’? Of is het juist inclusief bedoeld, dat we niemand uitsluiten? Verwarrend.
Terug naar ‘Recht doen’. Ik zocht in het verkiezingsprogramma naar meer context. Hierin staat dat het CDA recht wil doen. Ik citeer: ‘𝘙𝘦𝘤𝘩𝘵 𝘥𝘰𝘦𝘯 𝘪𝘴 𝘰𝘯𝘻𝘦 𝘩𝘰𝘰𝘱𝘷𝘰𝘭𝘭𝘦 𝘢𝘨𝘦𝘯𝘥𝘢 𝘷𝘰𝘰𝘳 𝘩𝘦𝘦𝘭 𝘕𝘦𝘥𝘦𝘳𝘭𝘢𝘯𝘥. 𝘙𝘦𝘤𝘩𝘵 𝘥𝘰𝘦𝘯 𝘨𝘢𝘢𝘵 𝘰𝘷𝘦𝘳 𝘦𝘦𝘯 𝘧𝘢𝘵𝘴𝘰𝘦𝘯𝘭𝘪𝘫𝘬 𝘭𝘢𝘯𝘥, 𝘸𝘢𝘢𝘳 𝘸𝘦 𝘰𝘮𝘻𝘪𝘦𝘯 𝘯𝘢𝘢𝘳 𝘦𝘭𝘬𝘢𝘢𝘳 𝘦𝘯 𝘷𝘰𝘰𝘳 𝘦𝘭𝘬𝘢𝘢𝘳 𝘻𝘰𝘳𝘨𝘦𝘯'.
Ik voel ’m nog steeds niet.
Misschien zit er heel veel achter. Want ja, recht kan je beschouwen als eerlijk en juist óf volgens de regels en wetten. En het woord doen is op zich ook een lekker woord omdat het een gevoel geeft van ‘in actie komen’.
Ook kan je recht interpreteren als het tegenovergestelde van ‘krom’ of ‘onjuist’. Dit geeft de slogan 𝗥𝗲𝗰𝗵𝘁 𝗱𝗼𝗲𝗻 een dubbellaagse betekenis die én rechtvaardigheid én correctheid benadrukt.
Wat denk jij van de slogan 𝗥𝗲𝗰𝗵𝘁 𝗱𝗼𝗲𝗻 van het CDA: houd je van die dubbele gelaagdheid of is het te vergezocht?
Tijd voor herstel | Nieuw Sociaal Contract
Dit is dé slogan van de nieuwe partij Nieuw Sociaal Contract met Pieter Omzigt als partijleider. En een goede indruk kan je maar 1 keer maken.
Misschien denk je dat ik enthousiast ben, omdat de slogan die ijzersterke drieslag bevat, net als Barack Obama’s ‘Yes, we can’ en Julius Caesars ‘Veni, Vidi, Vici’.
Maar... ik ben in tweestrijd over deze slogan van NSC. Tuurlijk benadrukt de slogan de noodzaak van verandering en verbetering na een periode van tegenslag. Dat we nu alweer bij de stembussen staan, is immers niet voor niets. Ook spreekt de slogan een gevoel van urgentie en prioriteit aan door de inzet van het woord ‘tijd’. Het klinkt als 5 voor 12 🕚 en kiezers die toe zijn aan een frisse start kunnen dit vast waarderen.
Dan is er het woord herstel. Waarschijnlijk bedoeld omdat het associaties oproept met heropbouw, vernieuwing en het overwinnen van uitdagingen.
Maar dat woord herstel pakt in mijn brein anders uit. En ik gok dat ik niet de enige ben. Voor mij lijkt het alsof er met vingers wordt gewezen naar het vorige kabinet dat fouten heeft gemaakt die NSC moet herstellen.
Maar nog belangrijker: veel Nederlanders hebben behoefte aan meer dan herstel. Toch wekt het 6-letterwoord niet de indruk dat het straks beter met ons land gaat. Dat we echt vooruitgaan. Nee, we gaan weer terug naar hoe het was...: herstellen dus.
Welke slogan heeft jouw voorkeur? Jij mag kiezen!
Disclaimer: deze slogananalyse zegt niets over mijn politieke voorkeur. De post is zo objectief mogelijk tot stand gekomen met oog voor de impact van woorden.
